Kodi mungaweruze bwanji jenda la ma dinosaur?

Pafupifupi nyama zonse zamoyo zokhala ndi msana zimaberekana kudzera mu kuberekana kwa kugonana,soanachita ma dinosaur. Makhalidwe a kugonana a nyama zamoyo nthawi zambiri amakhala ndi mawonekedwe owonekera akunja, kotero n'zosavuta kusiyanitsa amuna ndi akazi. Mwachitsanzo, mbalame za pikoko zazimuna zili ndi nthenga zokongola za mchira, mikango yamphongo ili ndi mamina ataliatali, ndipo nswala yamphongo ili ndi nyanga ndipo ndi zazikulu kuposa zazikazi. Monga nyama ya ku Mesozoic, mafupa a zinyama za dinosaur aikidwa m'manda.pansinthaka kwa zaka mamiliyoni ambiri, ndi minofu yofewazomweakhoza kusonyeza jendaza ma dinosaurzasowa, kotero ndi zoonadizovutakusiyanitsa jenda la ma dinosaur! Zambiri mwa zinthu zakale zomwe zapezeka ndi mafupas, ndipo minofu ndi zinthu zochokera pakhungu zochepa kwambiri zimatha kusungidwa. Ndiye tingaweruze bwanji jenda la ma dinosaur kuchokera ku zinthu zakale zimenezi?

Mawu oyamba akuchokera pa ngati pali fupa la medullary. Pamene Mary Schweitzer, katswiri wa paleontologist ku University of North Carolina ku United States, adachita kafukufuku wozama wa "Bob" (tyrannosaur fossil), adapeza kuti pali fupa lapadera m'mafupa a fossil, lomwe adalitcha fupa la marrow. Fupa la marrow limawonekera panthawi yobereka ndi kuyikira kwa mbalame zazikazi, ndipo makamaka limapereka calcium kwa mazira. Mkhalidwe wofananawu wawonedwanso m'ma dinosaur angapo, ndipo ofufuza amatha kupanga zigamulo zokhudza kugonana kwa ma dinosaur. Mu kafukufukuyu, femur ya dinosaur iyi ya fossil inakhala chinthu chofunikira kwambiri pozindikira mtundu wa ma dinosaur, ndipo ndi fupa losavuta kuzindikira jenda. Ngati fupa lokhala ndi maenje otseguka likupezeka mozungulira fupa la medullary, zitha kutsimikiziridwa kuti iyi ndi dinosaur yachikazi panthawi yoyikira. Koma njira iyi ndi yoyenera ma dinosaur ouluka ndi ma dinosaur omwe ali okonzeka kubereka kapena atabereka, ndipo sangathe kuzindikira ma dinosaur omwe alibe pakati.

Chachiwirichiganizo ndi kusiyanitsa potengera pamwamba pa ma dinosaur. Akatswiri ofukula zinthu zakale ankaganiza kutijenda akanatha kusiyanitsidwa ndi ma crests a ma dinosaur, njira yomwe inali yoyenera kwambiri kwa Hadrosaurus. Malinga ndikukulaza kuchepa ndi malo a “korona"zaHadrosaurus, jenda limatha kusiyanitsa. Koma katswiri wotchuka wa zinthu zakale Milner amatsutsa izi, WHOsaid, “Pali kusiyana pakati pa korona za mitundu ina ya ma dinosaur, koma izi zitha kungoganiziridwa ndi kuganiziridwa.” Ngakhale kutindi kusiyanapakati pa Akatswiri alephera kudziwa kuti ndi ziti zomwe zili ndi ziboliboli za dinosaur, ndipo ndi ziti zomwe zili ndi ziboliboli zachimuna.

Chiganizo chachitatu ndikupereka zigamulo kutengera kapangidwe ka thupi lapadera. Maziko ake ndi akuti m'zinyama zamoyo ndi zokwawa, zamphongo nthawi zambiri zimagwiritsa ntchito mapangidwe apadera a thupi kuti zikope zazikazi. Mwachitsanzo, mphuno ya anyani a proboscis imaonedwa ngati chida chomwe amuna amagwiritsa ntchito kuti akope akazi. Mapangidwe ena a ma dinosaur amaonedwa kuti amagwiritsidwanso ntchito kuti akope akazi. Mwachitsanzo, mphuno ya spinorhinus ya Tsintaosaurus ndi korona wa Guanlong wucaii zitha kukhala chida chamatsenga chomwe amuna amagwiritsa ntchito kuti akope akazi. Komabe, palibe zotsalira zokwanira zotsimikizira izi pakadali pano.

Mawu achinayi ndi akuti tiweruze potengera kukula kwa thupi. Ma dinosaur amphamvu a mtundu womwewo mwina anali amuna. Mwachitsanzo, zigaza za Pachycephalosaurus wamwamuna zikuoneka kuti ndi zolemera kuposa za akazi. Koma kafukufuku amene akutsutsa mawu amenewa, omwe akusonyeza kusiyana kwa kugonana pakati pa mitundu ina ya ma dinosaur, makamaka Tyrannosaurus rex, wapangitsa kuti anthu aziganiza molakwika kwambiri. Zaka zambiri zapitazo, pepala lofufuza linanena kuti T-rex wamkazi anali wamkulu kuposa T-rex wamwamuna. Komabe, izi zinangotengera zitsanzo 25 zosakwanira za mafupa. Tikufunika mafupa ambiri kuti tifufuze mokwanira makhalidwe a kugonana a ma dinosaur.

N'zovuta kwambiri kudziwa mtundu wa nyama zomwe zinatha kale pogwiritsa ntchito zinthu zakale, koma kafukufuku wawo ndi wopindulitsa kwambiri kwa asayansi amakono ndipo ali ndi mphamvu yofunika pa moyo wa ma dinosaur. Komabe, pali zitsanzo zochepa kwambiri padziko lonse lapansi zomwe zingaphunzire molondola mtundu wa ma dinosaur, ndipo pali ofufuza asayansi ochepa kwambiri m'magawo ofanana.

Webusaiti Yovomerezeka ya Kawah Dinosaur:www.kawahdinosaur.com