Asayansi apeza kuti ma<em>dinosaur ayenera kuti anatera pa mwezi zaka 65 miliyoni zapitazo. Chinachitika ndi chiyani? Monga tonse tikudziwira, anthufe ndife zolengedwa zomwe zatuluka padziko lapansi ndi kupita kumlengalenga, ngakhale mwezi. Munthu woyamba kuyenda pa mwezi anali Armstrong, ndipo nthawi imene anaponda mwezi akhoza kulembedwa m’mabuku a mbiri yakale. Koma anthu ena amaganiza kuti si anthu okhawo amene analoŵa m’mlengalenga, ndiponso kuti zolengedwa zina n’zakale kwambiri kuposa anthu. Asayansi ena amati ma<em>dinosaur analoŵa mumlengalenga ndipo anatera pa mwezi zaka 65 miliyoni zapitazo anthu asanakhalepo.
Anthu ndi mitundu yokhayo yanzeru m’mbiri ya chisinthiko cha moyo. Kodi zolengedwa zina zingathe bwanji kuwulukira ku mwezi? Popeza pali malingaliro otere, payenera kukhala maziko asayansi ochirikiza. Chang'e 5 isanatulutse dothi la mwezi, dziko lathu linali kale ndi miyala ya mwezi, ndiye kuti miyalayi inachokera bwanji? Miyala yambiri inatengedwa ku Antarctica, kupatulapo mphatso zochokera ku United States. Antarctica inatha kunyamula osati miyala yokha ya mwezi, komanso miyala ya Mars, kuphatikizapo asteroid meteorites. Gulu lasayansi la China ku Antarctic lapeza ma meteorite opitilira 10,000 ku Antarctica.
Kutola ma meteorite a asteroid ndikomveka chifukwa pali zolemba zambiri za asteroids zomwe zikugwera mumlengalenga ndikugwera pansi. Koma miyala ya mwezi ndi Mars, n’chifukwa chiyani timawatola? Ndipotu, n’zosavuta kumvetsa: m’zaka zazitali zakuthambo, mwezi ndi Mars zinagundidwa ndi matupi ang’onoang’ono akumwamba (monga ma asteroids, comets) nthawi ndi nthawi. Tengani Mars mwachitsanzo. Kukhudza kumachitika, malinga ngati thupi laling'ono lakumwamba liri lalikulu komanso lothamanga mokwanira, likhoza kuphwanya miyala yomwe ili pamwamba pa Mars kukhala zidutswa. Ngati mphamvu yokoka ya Mars ili yoyenera, zidutswa zina zimapeza mphamvu yokoka ya Mars ndi kulowa mumlengalenga. Iwo "akungoyendayenda" mumlengalenga, ndipo mbali zina zidzagwidwa ndi mphamvu yokoka ya Dziko lapansi ndi "kugunda" kumtunda wa dziko lapansi. Pochita izi, tizidutswa tating'ono tating'ono komanso tosanjika bwino timatenthedwa mumlengalenga ndi kuthamanga kwambiri komanso kutentha kwambiri komanso mpweya, ndipo zotsalira zazikuluzikulu ndi tizidutswa tolimba bwino zidzafika padziko lapansi. Iwo amadziwikanso kuti "Mars rocks". Mofananamo, ziboliboli zazikulu ndi zazing'ono pamtunda wa mwezi zinaphwanyidwanso ndi ma asteroid.
Popeza kuti miyala ya pamwezi ndi Mars imatha kubwera padziko lapansi, kodi miyala yapadziko lapansi ingafike ku mwezi? Kodi nchifukwa ninji ma<em>dinosaur amati ndiwo mitundu yoyamba kutera pamwezi?
Pafupifupi zaka 65 miliyoni zapitazo, pulaneti lalikulu lokhala ndi m'mimba mwake pafupifupi makilomita 10 ndi kulemera kwa matani pafupifupi 2 thililiyoni linagunda dziko lapansi ndikusiya chigwa chachikulu. Ngakhale kuti chigwachi chakwiririka, sichingakwirire tsoka lomwe lidachitika panthawiyo. Chifukwa cha kukula kwa dzikolo, linabowola “bowo” lakanthawi kochepa m’mlengalenga. Pambuyo pa kugunda pansi, n'kutheka kuti zidutswa zambiri za miyala zinachotsedwa padziko lapansi. Monga dziko lakumwamba lomwe lili pafupi kwambiri ndi Dziko Lapansi, mwezi ukhoza kutenga zidutswa za miyala ya Dziko lapansi zomwe zinawuluka chifukwa cha kukhudzidwa kwake. “Chiyambukiro” chimenechi chisanachitike, ma<em>dinosaur anali atakhalako kwa zaka zoposa 100 miliyoni, ndipo mikwingwirima yambiri ya ma<em>dinosaur inalipo kale m’matanthwe a dziko lapansi, chotero sitingaletse kukhalapo kwa mafupa a ma<em>dinosaur m’zidutswa zimene zinagwetsedwa m’mwamba. mwezi.
Choncho malinga ndi chiphunzitso cha sayansi, ma<em>dinosaur n’zothekadi kukhala zolengedwa zoyamba kutera pa mwezi. Ngakhale kuti zimamveka ngati zongopeka, zimamveka bwino ndi sayansi. Mwinamwake tsiku lina m’tsogolo, tidzapezadi zokwiriridwa za dinosaur pa mwezi, ndipo sitiyenera kudabwa panthaŵiyo.
Webusaiti Yovomerezeka ya Kawah Dinosaur:www.kawadinosaur.com